Diplomatica Belgica - Record 5153
DiplomataBelgica
Search | Tradition Search
DiBe 1 of 1
return to all results
DiBe ID 5153
ACTORS
Issuer(s)
(= author)
Function/title:  emperor/empress
Name:  Henry IV
Institution/jurisdiction:  Holy Roman Empire

Diocese:  Archbishopric Mainz
Principality: German Empire
Religious order: 

Author(s) of the actio juridica 

(= disposer)

Function/title:  emperor/empress
Name:  Henry IV
Institution/jurisdiction:  Holy Roman Empire

Diocese:  Archbishopric Mainz
Principality: German Empire
Religious order: 
Beneficiary(ies)

(= recipient)

Function/title:  cathedral/collegiate chapter
Name: 
Institution/jurisdiction:  Maastricht (S.Servatius)

Diocese:  Diocese Liège
Principality: Loon
Religious order: 
DATE
Scholarly dating
(preferential)
//1200 (terminus ante quem - VON GLADISS)
Scholarly dating
(any)
//1087 (donnée par document / mentioned in document - ) Scholarly qualification: -
//1200 (terminus ante quem - VON GLADISS) Scholarly qualification: FORGERY
//1100 (terminus post quem - VON GLADISS) Scholarly qualification: FORGERY
Date in the charter
//1087

Place-date

(in the text)

Aquisgrani palatio

Place-date

(normalised)

Aachen (DEUTSCHLAND, Nordrhein-Westfalen, Köln)

Diocese: 
Diocese Liège Principality:  Lower Lorraine
SUMMARY AND DESCRIPTION
Summary libère le chapitre de toute autre autorité que celle de l'empereur et du pape et prend des dispositions au sujet de la nomination du prévôt et de l'avoué
Description
Language: Latin
Authenticity: document regarded as a forgery Textual tradition: original
Nature of the charter: diploma
FULL TEXT OF CHARTER
Omnibus sanctę dei ęcclesię filiis tam posteris quam presentibus gratiam dei perpetuamque pacem. Quoniam regibus et imperatoribus a deo in pacem ęcclsiarum constitutis sollicitudo esse debet sibi commissis prudenter et strennuę prouidere ęcclesiis, necessarium duximus, ut, sicut in statu honoris sui et integritate libertatis adhuc positę sunt conseruandę, ita dominatione iniqua oppressę, in pauperiem redactę, libertatis honore destitutę sint reformandę. Talis ergo et tantę sollicitudinis studio benignitas nostra ecclesiam beati Seruatii in Traiecto respiciens iniquę et graui eius seruituti condoluit nec passa est ulterius eam debita libertate destitui. Pia namque contectalis nostre et coniugis Bertę peticione et principum regni nostri iuditio iniquę dominationis iugum et omne ius beneficialis seruitii predicte ęcclesię remisimus nullique eam ulterius seruituram nisi Romanis regibus uel imperatoribus et respectum libertatis perpetuę ad sanctum Petrum et Romanam sedem, quo iure regalia omnia respiciunt, amplius habituram imperiali auctoritate et banno confirmauimus. Donum uero prepositure eiusdem ęcclesię nulli concessimus recipiendum nisi ei, quem regis uel imperatoria manus in curia et capella sua cancellarium suum ordinauerit. Aduocaciam quoque altaris predicti sancti omnibus nisi solis imperatoribus et regibus et prelatis dono eorum ecclesie presidentibus tenendam imperiali auctoritate et banno contra diximus. Hanc igitur libertatis confirmationem quondam ã domno Karolo imperatore factam et multorum episcoporum tunc presentium anathemate firmatam nos quoque ob meritum sancti et uenerabilis Seruatii et dignitatem cleri et familię, quę fere omnis ex ingenua parentum propagine libera traditionis conditione ad proprietatem ęcclesię processit, quasi neglectam et uiolentia quadam destructam conditione predicta renouauimus. Sit ergo prepositura ista cum altaris sui aduocatia soli regali uel imperiali libertati astricta ab omni proprietate alterius ęcclesię aliena, et hoc merito quoniam ipsa quondam XX episcoporum sedes simul extitit et regalis et imperialis curia. Ducibus quoque et comitibus et ceteris personis numquam beneficium fiat, sed perpetuo existens libera regali tantum uel imperiali aule deseruiat. Huius autem libertatis consilio aut opere uiolatores ab episcopis tunc presentibus excommunicatos reos maiestatis nostrę et apostolica feriendos sententia regum et imperatorum persequendos gladio quasi hostes imperii pronuntiauimus. Acta sunt hęc Aquisgrani palatio anno dominicę incarnationis millesimo LXXX-mo VII-mo, indictione X-ma regnante Heinrico imperatore, Cunrado filio ipsius ducę, anno regni eius XXX-mo II-do, imperii IIII-to; Heinrico episcopo Leodiensi, Godescalco Traiectensi preposito, Dudekino decano. Hi affuerunt testes Sigeuuinus Coloniensis archiepiscopus, Limarus Bremensis archiepiscopus, Conradus Traiectensis episcopus, Erpo Mimmengardefurdensis episcopus, Teodericus Werdunensis episcopus, Burchardus Lausanensis episcopus, Folmarus Mindunensis episcopus, Heinricus Paderbrunnensis episcopus, Heinricus Leodiensis episcopus. Hi predicte libertatis uiolatores excommunicauerunt. Hi quoque regni principes affuerunt testes dux Saxonię Magnus, dux Lothariorum Cunradus, marchio Godefridus, Adelbertus comes, Heinricus frater eius, Cono comes, Arnoldus comes. Heinricus comes de Lacho, Godefridus de Kerclo comes, item G. filius eius cum multis aliis -SIGILLUM- Signum domni Heinrici quarti -MONOGRAMMA- regis et imperatoris.
Source VON GLADISS D. 1952
EDITIONS AND SECONDARY LITERATURE
Editions
NELIS H.. Etudes de diplomatique médiévale. III. Examen des diplômes impériaux du chapitre de Saint-Servais de Maestricht, dans: Analectes pour servir à l'Histoire ecclésiastique de la Belgique, 40 (1914), p.5-32., p.13-14 (+ fac-similé fragmentaire),
MULLER FZ.S.-BOUMAN A.C.. Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301, I (695-1197) , Utrecht-'S-Gravenhage, 1920., 1, n.251 (édition fragmentaire), p.225, LINK LINK
GYSSELING M.-KOCH A.C.F.. Diplomata Belgica ante annum millesimum centesimum scripta (Bouwstoffen en Studiën voor de Geschiedenis en de Lexicographie van het Nederlands, 1), 2 vol., Bruxelles, 1950., 1, n.231, p.384-386,
VON GLADISS D.. Die Urkunden Heinrichs IV. (Monumenta Germaniae Historica. Diplomata 4: Die Urkunden der deutschen Könige und Kaiser, VI), I, Berlin, 1941;II, Weimar, 1952., 2, n.395, p.522-523, LINK
SEEGRUEN W.. Das Erzbistum Hamburg in seinen älteren Papsturkunden (Studien und Vorarbeiten zur Germania Pontificia, 5), Köln-Wien, 1976., planche 3 (fac-similé fragmentaire),
Secondary literature DESPY G.. Typologie der auf die Namen der Herzöge Nieder-Lothringens gefälschten Urkunden (datiert in die Jahre 1050-1100), dans: Fälschungen im Mittelalter. Internationaler Kongress der Monumenta Germaniae Historica, IV, p.275-285 (Monumenta Germaniae Historica. Schriften, 33), Hannover, 1988., p.281,
VERKOOREN A.. Inventaire des chartes et cartulaires des duchés de Brabant et de Limbourg et des pays d'Outre-Meuse. Deuxième partie: Cartulaires - Tome I (800-1342) (Archives générales du Royaume), Bruxelles, 1961., II,1, p.8,
PONCELET E.. Inventaire analytique des chartes de la collégiale de Sainte-Croix à Liège (1005-1796) (Publications de la Commission royale d'Histoire, Series II in 8°), 2 vol., Bruxelles, 1911-1912., 1, n.8, p.7, LINK LINK LINK LINK
NELIS H.. Etudes de diplomatique médiévale. III. Examen des diplômes impériaux du chapitre de Saint-Servais de Maestricht, dans: Analectes pour servir à l'Histoire ecclésiastique de la Belgique, 40 (1914), p.5-32., p.5-32,
DOPPLER P.. Verzameling van charters en bescheiden betrekkelijk het Vrije Rijkskappitel van Sint Servaas te Maastricht bijeengebracht en in regestvorm uitgegeven, dans: Publications de la Société historique et archéologique dans le Limbourg à Maestricht, 66 (1930), p.201-316; 67 (1931), p.245-382., 1, n.24, p.231-232,
DEETERS J.. Servatiusstift und Stadt Maastricht. Untersuchungen zu Entstehung und Verfassung (Rheinisches Archiv, 73), Bonn, 1970., p.41-44,
HAAS J.A.K.. Chronologische lijst van de charters gedateerd voor 1301 (Rijksarchief in Limburg, 6), Maastricht, 1972., n.6, p.20,
SEEGRUEN W.. Das Erzbistum Hamburg in seinen älteren Papsturkunden (Studien und Vorarbeiten zur Germania Pontificia, 5), Köln-Wien, 1976., p.52-62,
NUYENS E.M.TH.W.. Inventaris der archieven van het kapittel van Sint-Servaas te Maastricht (Rijksarchief in Limburg, 31), Maastricht, 1984., n.36, p.51,
REGIONAAL HISTORISCH CENTRUM LIMBURG. Kapittel van Sint-Servaas te Maastricht, Toegangsnummer: 14.B002A, (E.M.Th. Nuyens, Inventaris der archieven van het kapittel van Sint Servaas te Maastricht. Inventarissenreeks RAL 31, Maastricht 1984), Ressource électronique, n.36, LINK LINK
BOEHMER J.F.-LUBICH G.-WEBER M.. Regesta Imperii III. Salisches Haus 1024-1125. Tl. 2: 1056-1125. 3. Abt.: Die Regesten des Kaiserreichs unter Heinrich IV. 1056 (1050) - 1106. 4. Lief.: 1086–1105/06, Köln-Weimar-Wien, 2016., n.1260, p.23-24, LINK
AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN UND DER LITERATUR - MAINZ. Regesta imperii - RI Online, Ressource éléctronique, notice 1260, LINK LINK
AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN UND DER LITERATUR - MAINZ. Urkundenregesten (WiP) Heinrichs IV. (1056-1106), Ressource éléctronique, p.434, LINK
LMU. Abbildungsverzeichnis der europäischen Kaiser- und Königsurkunden, Ressource éléctronique, DH.IV.†395 - 1087, LINK LINK

 

Collaborator: Philippe Demonty