Diplomatica Belgica - Details Chartre 8236

DiBe ID

8236

ACTEURS

Disposant(s)

(= auteur de l'acte juridique)

Fonction/titre: comte/comtesse
Nom: Philippe d'Alsace
Institution/juridiction: Flandre
Diocèse: Diocèse Tournai
Principauté: Flandre
Ordre religieux:

Bénéficiaire(s)

(= bénéficiaire)

Fonction/titre: ville/village/échevins/magistrat urbain
Nom:
Institution/juridiction: Bruges
Diocèse: Diocèse Tournai
Principauté: Flandre
Ordre religieux:

DATATION

Datation interprétée (préférentielle)	/9/1190 (conjecture précise / accurate conjecture - DE HEMPTINNE-VERHULST-DE MEY)
Datation interprétée (toutes)	/9/1190 (conjecture précise / accurate conjecture - DE HEMPTINNE-VERHULST-DE MEY) Qualification érudite: -
	1/6/1191 (terminus ante quem - DE HEMPTINNE-VERHULST-DE MEY) Qualification érudite: -
	//1189 (terminus post quem - DE HEMPTINNE-VERHULST-DE MEY) Qualification érudite: -
	//1190 (conjecture précise / accurate conjecture - WARLOP/VAN CAENEGEM) Qualification érudite: -
	//1190 (approximation - WAUTERS/COPPIETERS STOCHOVE) Qualification érudite: -
	//1224 (terminus ante quem - WARLOP/VAN CAENEGEM) Qualification érudite: -
	//1177 (terminus post quem - WARLOP/VAN CAENEGEM) Qualification érudite: -
	//1200 (approximation - GODEFROY) Qualification érudite: -
Date de lieu (dans le texte)
Date de lieu (normalisée)	Diocèse: Principauté:

RESUME ET DESCRIPTION

Résumé	mise par écrit d'un certain nombre d'articles du droit du Franc de Brugge , adressée au comte sous forme de proposition peu avant son départ pour la Terre Sainte
Description	Langue: latin Véracité: document non suspecté Tradition de l'acte: copie (source diplomatique) Nature diplomatique: autre

TEXTE DU DOCUMENT


Ex quo uirscarna bannitur et homo prolocutorem accipit et in causam trahitur uel a cricwardra siue ab alio aliquo et scabini super hoc submoniti fuerint inter duas obiectiones si officialis comitis monstrauerit kartam legis, quicquid in eadem karta est ad hoc placitum pertinens, firmum tenebitur. Sed si officialis tunc non monstrauerit, quicquid scabini tunc super hoc iudicauerint, tenebitur, nisi scabini inde habuerint aliquam cognitionem que scilicet cognitio pre omnibus tenenda est. Post iudicium scabinorum, non possunt scabini alicubi summoneri, ut ueniant aut diem obseruent, nisi infra uirscarnam de omni eo quod ad scabinatum pertinet. Post iudicium scabinorum, si cricwardra falsificare uoluerit aliquem scabinorum, septem comparibus scabinis, si ibi tunc habuerit, eum falsificare poterit, sed si tunc non habuerit plegiarie poterit auxilium suum ad proximum diem placiti; et si tunc habuerit, falsificare predictum scabinum poterit, ita ut falsificatus det decem libras comiti et castellano et scamnum osculando retro exeat et nunquam ad scabinatum accedat. Ad hec sciendum quod si cricwardra falsificare uoluerit aliquem scabinum, quotquot habere poterit scabinorum ad falsificandum eum, totidem se defendere poterit contra eum predictus scabinus, hoc dico usque ad septem; sed si cricwardra ultra septem processerit contra unum, quem scabinus habebit, oportebit comitem habere duos. Si autem predictus cricwardra predictum scabinum falsificare non poterit, emendabit eidem predicto scabino decem libras. In nullius domum dinstmannum mittent de omni eo quod ad scabinatum pertinet, nisi per scabinos, et ille erit legitimus dinstmannus; de domo autem illa ad quam mittatur, uictum suum accipiet, aut ualens nouem denarios; et hoc de nullius domo, nisi in qua manens fuerit; sed in ceteris domibus poterit bene persedere, licet corpore presens non fuerit; hoc dico si homo ad quem mittitur, eum non extra placitauerit post octo dies; alioquin dinstmannus habebit ad exitum suum duos solidos. De summonitione hominis. Homo summonitus per scabinos ad lapidem, dum preco summonitionem suam stare fecerit, et ille per scabinos bannitus fuerit, si aliquis propinquorum suorum postea ueniens, eum a banno liberare uoluerit et cognitionem tunc a scabinis habuerit, quod extra terram ante summonitionem extiterit, predictus homo a banno liber erit. Sed si auxilium tunc non habuerit, plegiarie poterit auxilium suum ad proximum diem placiti; et si tunc non habuerit predictus homo remanebit in banno; et similiter ille a qui eum educere uoluit. Sicut in domo prepositi tenetur de hominibus uirscarne, ita in uirscarna teneatur de hominibus prepositi. De bannitis equitandis. Castellanus equitabit bannitos, si uacauerit; sin autem officiales comitis et castellani equitabunt; et hoc semel in anno; et si scabinis uisum est, bis; et si adhuc opus est, ter. Ubicumque inceperint, totum perequitabunt, nisi sinnam, aut pre comite, aut pre egritudine, monstrauerint. Sed de altis legibus licet equitare, quandocumque opus est et infortunium euenerit. Sciendum quod si officiales non suffecerint ad equitandum, castellanus equitabit; et si castellanus non suffecerit, comes equitabit. Finita omni equitatione sua, comes habere poterit ueritatem suam, que dicitur durginga, et hoc semel in anno; et si non perequitatur, non habebit. In anno erit semel unum gouding. In anno erunt duo weddinga. Quicquid inuadiatur coram scabinis, soluetur coram scabinis; de omni eo quod inuadiatur coram scabinis, duo scabini poterunt cognoscere usque ad decem libras; tres, quindecim libras; quatuor, uiginti libras; septem, omnia. Et quotquot scabini possunt cognoscere alicuius debitum, totidem cognoscere poterunt eiusdem solutionem. Et si debitor negans super hoc conuictus fuerit, emendabit comiti et castellano tres libras. Quicumque scurram hospitauerit plusquam una nocte, si in crastino abscedere noluerit, poterit eum dominus in aquam proicere absque forefacto. Quicumque scurre uel ioculatori uel meretrici aut alicui uago uestes suas ad nuptias dederit, aut si de nuptiis ei quispiam missus fuerit et dederit, conuictus emendabit tres libras; et in singulis nuptiis ueritatem suam habere super hoc poterit comes. Si homo bannitus est dudum, et postea aliquis eum causa odii in causam trahere uoluerit de altera re, quam de ea pro qua bannitus est, si bannitus ad iusticiam uenire uoluerit, habebit conductum ueniendi ad iusticiam; et si se educere poterit per iusticiam, inde liber erit, sed non a banno, in quo prius fuerat conuictus, uero satisfaciat. Homo liber summonitus ad lapidem non respondebit ad summonitionem preconis, si contra summonitionem hanc loqui uoluerit, sed scoutete respondebit, si liber fuerit et eum summonuerit, et non respondebit nisi suo pari, hoc dico, si contra summonitionem loqui uoluerit; si autem contra summonitionem nil locutus fuerit, poterit eum preco, licet liber non sit, bannire. Qui hominem occiderit, communicato consilio, occisus reconcihabitur de bonis illius qui occidit, salua tamen parte uxoris et filiorum indiscretorum. Quod si bona occidentis non suffecerint ad reconciliationem occisi, de bonis illorum qui in auxilio fuerunt supplebitur. Dum tamen protracti fuerint a ueritate super hoc a scabinis accepta et in hac ueritate innocentes, semper liberi erunt. Si autem homo occiditur sine consilio, sed in lite uel in casu aliquo quilibet sequantur ibi suos parentes et secundum scabinatum reconsiliabitur. Omne iniustum deponet comes, siue de nummis notarii, siue de nummis cricwardre, siue lapidarii, siue de alia qualibet re. Sequitur de Wlpingis. Homines de Wlpia siue de Cadsand summoniti, poterunt se ipsos sinnare, prestito iuramento ad diem placiti, ad quem citius pre mari uenire poterunt. De terra viscal si panditur cum tercio denario soluetur; sin autem in secundo die, siue infra annum, soluetur cum uno denario tantum. Quicquid mulieri contingere potest ex parentibus, hoc filio suo contingere potest. Quicquid homo dat filio suo fornicario sine conditione, hoc post mortem eiusdem filii deuenire potest in parentes matris pueri. Si autem a patre conditio aliqua super donatione illa facta fuerit, conditio obseruanda erit post mortem predicti pueri. Quilibet ad suam summonitionem respondebit et hoc per scabinos et quilibet suo pari. Quicumque dicum maris ruperit, protractus a ueritate a scabinis accepta, dexteram amittet et omne bonum illius in manu comitis et castellani erit. De palingis et de dunis et de illis de quibus feodati uestri affirmant quod sint aduene et de censu viscal cuius quilibet nummus requiritur cum duodecim denariis in secundo die post solutionem; de hiis quatuor rogant uos humiliter homines terre, quatinus per signum sancte Crucis quod assumpsistis et per Terram Sanctam quam querere proponitis, hec quatuor predicta ita emendari faciatis, ut homines uestri de cetero sufferre et in terra uestra melius remanere ualeant. De omni re et de omni eo quod hic non est nominatum siue in litteris expressum, erit rectus scabinatus, excepto eo quod ad uictum uestrum pertinet et exceptis feodatis et ecclesiarum redditibus et exceptis hiis quatuor que superius prediximus, que homnes uestri requirunt a uobis, ut ea temperetis et in melius mutetis.

Source	DE HEMPTINNE TH.-VERHULST A.-DE MEY L. 2009

TRADITION

Original	Non
Manuscrit(s)	Gent, Universiteitsbibliotheek, Manuscrit 466 (112) ()

EDITIONS ET TRAVAUX

Edition(s)	GILLIODTS-VAN SEVEREN L.. Cartulaire de l'ancienne Estaple de Bruges , 4 vol, Bruges, 1904-1907., 1, n.7 (édition fragmentaire), p.16, LIEN LIEN LIEN
	DE HEMPTINNE TH.-VERHULST A.-DE MEY L.. De oorkonden der graven van Vlaanderen (juli 1128-september 1191) , Deel II, Uitgave. Band III. Regering van Filips van de Elzas (Tweede deel: 1178-1191) (Koninklijke Academie van Belgie. Koninklijke Commissie voor Geschiedenis. Verzameling van der Akten der Belgische Vorsten), Brussel, 2009., n.828, p.423-427,
Travaux	COPPIETERS STOCHOVE H.. Regestes de Philippe d'Alsace, comte de Flandre, dans: Annales de la Société d'Histoire et d'Archéologie de Gand, 7 (1906), p.1-177., n.388, p.134, LIEN LIEN
	WARLOP E.. De Keurbrief van het Brugse Vrije, dans: Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis gesticht onder de Benaming "Société d'Emulation" te Brugge, 99 (1962), p.161-186., p.161-186,
	VAN CAENEGEM R.C.. Coutumes et législation en Flandre aux XIe et XIIe siècles, dans: Les Libertés urbaines et rurales du XIe au XIVe siècle (Colloque international de Spa, 1966) (Pro Civitate. Collection Histoire, n.19), Bruxelles, 1966., p.266, 276-277,
	DE HEMPTINNE TH.-VERHULST A.-DE MEY L.. De oorkonden der graven van Vlaanderen (juli 1128-september 1191) , Deel II, Uitgave. Band III. Regering van Filips van de Elzas (Tweede deel: 1178-1191) (Koninklijke Academie van Belgie. Koninklijke Commissie voor Geschiedenis. Verzameling van der Akten der Belgische Vorsten), Brussel, 2009., p.423,
	GODEFROY D.-J.. Inventaire chronologique et detaillé des chartes de la chambre des comptes a Lille, s.l., s.d., n.237, p.106-108,
	WAUTERS A.. Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l'histoire de la Belgique (Publications de la Commission royale d'Histoire, Series I in 4), 16 vol., Bruxelles, 1866-1971., 7, n.1, p.375, LIEN LIEN
	WAUTERS A.. Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l'histoire de la Belgique (Publications de la Commission royale d'Histoire, Series I in 4), 16 vol., Bruxelles, 1866-1971., 2, p.698, LIEN LIEN