Diplomatica Belgica - Details Chartre 3444
DiplomataBelgica
Recherche | Recherche Tradition
DiBe 1 sur 1
retourner aux résultats
DiBe ID 3444
ACTEURS
Auteur(s)
(= auteur de l'acte écrit)
Fonction/titre:  comte/comtesse
Nom:  Baudouin V
Institution/juridiction:  Hainaut

Diocèse:  Diocèse Cambrai
Principauté: Hainaut
Ordre religieux: 

Disposant(s) 

(= auteur de l'acte juridique)

Fonction/titre:  comte/comtesse
Nom:  Baudouin V
Institution/juridiction:  Hainaut

Diocèse:  Diocèse Cambrai
Principauté: Hainaut
Ordre religieux: 
Bénéficiaire(s)

(= bénéficiaire)

Fonction/titre:  ville/village/échevins/magistrat urbain
Nom: 
Institution/juridiction:  Haspres

Diocèse:  Diocèse Cambrai
Principauté: Hainaut
Ordre religieux: 
DATATION
Datation interprétée
(préférentielle)
//1176 (donnée par document / mentioned in document - )
Datation interprétée
(toutes)
//1176 (donnée par document / mentioned in document - ) Qualification érudite: -
23/4/1177 (terminus ante quem - FOSSIER) Qualification érudite: -
25/3/1176 (terminus post quem - FOSSIER) Qualification érudite: -
Date dans la charte
//1176

Date de lieu

(dans le texte)

Date de lieu

(normalisée)


Diocèse: 
Principauté: 
RESUME ET DESCRIPTION
Résumé confirme des coutumes accordées par l'abbaye d'Arras (S . Vaast) [chirographe]
Description
Langue: latin
Véracité: document non suspecté Tradition de l'acte: original
Nature diplomatique: charte
TEXTE DU DOCUMENT
In nomine patris et filii et spiritus sancti. Ego Balduinus dei gratia Hainonensium comes omnibus quos presentem paginam legere uel audire contigerit in perpetuum. Ad hoc nos dei ordinatione in sublimitate constitutos esse credimus atque confitemur ut ea que ad deum pertinent et ad nostram tuitionem spectant pie disponentes ecclesias precipue et eos qui dei seruitio sunt addicti consilio et auxilio nostro manutenere ac tueri debeamus quatinus transactis presentis uitę tumultibus et si non propriis saltem sanctorum meritis et uirorum religiosorum precibus ęternam beatitudinem assequi ualeamus. Hec igitur deuotius intuentes deo que dei sunt resignamus fideliter et tam iura quam consuetudines uillę Hasprensis scilicet quid in eadem uilla sanctus Aychadrus et ęcclesia sancti Vedasti habeant quid nos etiam habere debeamus sicut ore scabinorum uillę ipsius primo cognitum est et postea quorumdam hominum nostrorum Eusthachii scilicet de Rueth Hawelli de Chieurain Almanni de Proui Raineri de Thions et quorumdam similiter hominum ęcclesię scilicet Galteri de Atrebato Wichardi de Yruileir Bernardi de Gauerella Henrici uituli concordi testimonio et sincera ueritatis inquisitione iuxta prius factam a scabinis cognitionem comprobatum nos quoque recognoscimus et iurisiurandi adhibita interpositione confirmantes id nos atque successores nostros eidem ęcclesię inuiolabiliter obseruaturos pollicemur. Notum sit igitur tam futuris quam presentibus quod uilla Hasprensis pertinet ad iurisdicionem sancti Aycadri et ęcclesię sancti Vedasti tam in molendinis quam in furnis theloneo censu mercato et redditibus aliis. Prepositus ęcclesię qui ibi uices abbatis agit totius uillę in his que dicta sunt et in ceteris omnibus tenet dominium ipsius est uniuersos homines uillę per maiorem et decanum talibus negotiis adsignatum ad placita submonere et eisdem placitis iuxta iudicium scabinorum dies prefigere scabinos constituere et tam in pane quam in uino et carnibus ceteris que uenalibus maiore et scabinis presentibus bannos imponere et eorumdem bannorum infractiones quales institutę fuerint ex integro habere. Ad quorum tamen bannorum impositionem prepositus comitis et reliqui uillę milites debent interesse. Qui si interesse noluerint non ideo prepositus ęcclesię bannorum impositionem habet omittere. banni uero eo ordine quo diximus impositi per annum sunt obseruandi et si eos pro communi uilla utilitate infra annum mutari oportuerit intuitu prepositi ęcclesię et scabinorum conuocato preposito comitis et reliquis uillę militibus poterunt immutari. Si uero ut dictum est interesse noluerint non minus prepositus ęcclesię communi utilitate uillę consilio maioris et scabinorum in bannorum mutatione prouidebit. Pondera quoque et mensurę uini et reliquorum uenalium ad probandum utrum legitimę sint uel false ante ipsum et scabinos debent afferri et que falsę fuerint repertę condempnari et ipsarum possessores XIIII-cim solidos preposito ęcclesię persoluere pro forisfacto falsitatis. Quod si prepositus ęcclesię et maior bannorum impositorum transgressionem et mensurarum et ponderum falsitatem neglexerint corrigere et super hoc preposito comitis querela delata fuerit tunc ipse prepositum ęcclesię et maiorem primo per se postea sub duorum scabinorum testimonio ut predicta faciant corrigi debent ammonere. Qui si tunc neglexerint ipse iudicio scabinorum poterit emendare et si forisfactum inciderit duę partes ęcclesię tercia ipsius erit. Prepositus ecclesię de omnibus quos iusticiare potest ad aliam iustitiam nequaquam clamorem deferet. Si uero quisquam temeritate uel superbia uel alio quolibet modo per ipsum et maiorem et scabinos iusticiari contempserit ab ipso et maiore ad prepositum comitis clamor debet deferri. Et tunc ille reum per scabinos in curia sancti Aychadri submonebit et per ipsos re iudicata si quid exciderit duas partes ęcclesia ipse uero terciam habebit. Nullus hominum uillę debet clamorem facere preposito comitis nisi per duos scabinos possit ostendere quod ei a preposito ęcclesię et maiore iusticia denegata fuerit. Si quis uero iusticiam comitis et prepositi eius callide adierit cum ei prepositus ęcclesię et maior iustitiam facere uoluerint et hoc per scabinos fuerit cognitum ipse suam presumptionem secundum legem uillę preposito ęcclesię et maiori per tres solidos emendabit. Cui autem prepositus ęcclesię et maior duorum scabinorum testimonio iusticiam negauerint tunc ille absque forisfacto preposito comitis clamorem deferre poterit. Qui prepositus in porticu et coram preposito ęcclesię et iudicio scabinorum placitabit et ipse terciam partem questus duas uero ęcclesia habebit. Comes ęcclesię et uillę est aduocatus nec de rebus uel hominibus ęcclesię se debet intromittere nisi ab abbate uel preposito ęcclesię fuerit requisitus. Ei igitur per singulas domos uillę exceptis domibus clericorum et militum et eis que infra atrium continentur et quibusdam aliis que ab hac consuetudine sunt liberę unum octuale auenę et tres denarii per annum debentur et hec a quibusdam militibus de ipso in feodum tenentur. Tamen propter maiorem securitatem et ut ipsos homines per fora et castella sua cum mercibus suis libere conducat et tam ipsos quam res ipsorum ubique tueatur et protegat intuitu prepositi ęcclesię et scabinorum ei sexaginta librę Valencinensium annuatim dantur que ab hominibus uillę persoluuntur preposito comitis qui ibi uices eius agit. Tria placita generalia ab hominibus uillę in domo sua quot annis debentur in natali in pascha in festo sancti- Iohannis baptistę que sonitu campanę conuocantur et iudicio scabinorum exercentur. Et eis debet maior ęcclesię interesse et hominum uillę proloquutor esse. In eisdem placitis non debet prepositus comitis super aliquem plus quam quinque solidorum clamorem facere et sui erunt si disraciocinati fuerint. Nec debet ibi repetere quod iudicio scabinorum terminatum fuerit coram preposito ęcclesię. Predicta etiam placita ad alios quam prescriptum est terminos induciare non potest et quod in die placiti sui indeterminatum remanet usque ad alium eiusdem placiti diem si uoluerit differet. De his uero que differre noluerit preposito ęcclesię et maiori conqueretur qui ei super hoc diem legitimum adsignabunt et iustitię plenitudinem prout scabini iudicauerint exhibebunt. Si comes super aliquem uillę hominem placitare uoluerit eum prepositus ęcclesię si de hereditate non agitur in crastinum si uero de hereditate querela sit ad quintum decimum diem faciet submoneri. Nec alibi comes super eum quam in porticu sancti Aychadri placitare et non plus quam sexaginta solidos et unum denarium poterit clamare et si attingit tercia pars ipsius duę partes erunt ęcclesię. Quod si scabinus sit et de eo preposito ęcclesię conqueratur prepositus ęcclesię eum per duos scabinos ad iustitiam submonebit et talis ei dies prefigetur qualis a reliquis ipsius uillę scabinis iudicabitur. Scabini uillę eorum que ignorant inquisitionem apud Valencines debent accipere. Si comes per totum comitatum suum bannum generalem super uini uendicione et brassandi prohibitione et monetę suę adfirmatione imposuerit idem bannus debet in uilla precepto prepositi ęcclesię una tamen cambarum in usus ęcclesię si expedierit retenta firmiter obseruari. Quod si banni huius transgressor aliquis iudicio scabinorum repertus fuerit et comes inde placitare uoluerit forisfacti duę partes ęcclesię tercia comitis erit. Si quis in uilla sanguinem fluentem uel burinam fecerit et id legitimo probatum fuerit testimonio forisfactum sanguinis per sexaginta forisfactum burinę per triginta solidos emendabit quorum duę partes ęcclesię tertia comitis erit. Si quis in uilla de latrocinio suspectus habeatur ante prepositum ęcclesię per maiorem et scabinos ad iustitiam submonetur et si fideiussores habuerit qui eum usque ad diem placiti sibi adsignatum replegiare uelint liber dimittetur. Sin autem decano custodiendus et ad diem placiti reducendus committetur. Quod si in die placiti iudicio scabinorum immunis extiterit liber erit si uero conuictus res eius ęcclesię relinquetur ipse uero preposito comitis ad puniendum exponetur. Si uero latro aliunde ueniens res aliquas furto sublatas in eandem uillam attulerit et ibi a preposito comitis uel ab alio quolibet consecutus et cum furto manifeste deprehensus fuerit tunc ipse cum rebus illis non expectato scabinorum iudicio quia manifesto iudicatus est latrocinio cedet in partem comitis et eius prepositi. Reos et captiuos qui fideiussoribus caruerint debet custodire decanus usque quo ante prepositum ęcclesię iudicio scabinorum condempnati fuerint uel liberati. Si comitem pro terrę sue tuitione uel alicuius sui rebellis expugnatione infra terminos comitatus sui in expeditionem ire uel equitationem facere contigerit mandat per prepositum suum preposito ęcclesię ut homines uilla in eandem expeditionem uel equitationem faciat submoneri. Qui per maiorem et decanum sub decem solidorum persolutione submoniti armis instructi et his que necessaria sunt communiti ad suum et ęcclesię honorem debent in eius auxilium proficisci et a maiore ęcclesię et preposito comitis in eundo et redeundo debent secure conduci. Nec quisquam ab his que prediximus debet excusari absque rationabili causa uel etatis uel corporeę egritudinis et exceptis his qui in seruicio ęcclesię fuerunt occupati. De matrimoniis uero filiarum comitis de captione eius de emptione castelli extra feodum suum predicti homines comitis et ecclesię iuxta sinceram ueritatis inquisitionem nichil determinate presenti scripto inserere potuerunt sed quemadmodum hactenus extitit ita in posterum relinquendum esse concorditer decreuerunt. Preterea sciendum est quod omnes querelę et placita in curia ęcclesię coram preposito ęcclesię et maiore iudicio scabinorum debent terminari nec alibi quam ibi comes super aliquem uille hominem debet placitare nec aliquid nisi iudicio scabinorum potest attingere et omnium que ei per scabinos iudicata fuerint ipse terciam partem duas uero ęcclesia habebit. Nec debet super aliquem hominem uillę plus quam sexaginta solidorum et unius denarii ut supra dictum est clamorem facere. Has igitur consuetudines antiquas et approbatas et a scabinis uillę primo cognitas postea uero a baronibus nostris et ab hominibus sancti Vedasti iuxta cognitionem scabinorum concorditer recognitas nos eidem ecclesię concedente uxore mea Margareta comitissa sub iureiurando confirmamus. Et ne per succedentia tempora id uel obliuione deleatur uel prauorum hominum machinatione peruertatur legitimis testibus presentes uiderunt et approbauerunt nominatim adsignatis presentem paginam in perpetuum ecclesię munimentum sigilli nostri auctoritate communimus. Testes Alardus Cameracensis episcopus Frumoldus Atrebatensis episcopus Hugo decanus et archidiaconus Cameracensis Iohannes cantor Iohannes de sancto Gaugerico magister Gerulphus Huardus Rodulfus Atrebatensis archidiaconus Iohannes cantor Duacensis Hugo uitulus Martinus Gallus magister Rodulfus. Thiebertus capellanus. Thomas decanus de Valencenis Iohannes decanus de Solemme Walcherus decanus de Bauai Rainerus decanus de Mons Bartholomeus presbyter de Haspera Siherus presbyter de Hausi de hominibus comitis Eustachius de Rueth Hawellus de Chieurain Karolus de Fraisne. Ludouicus frater eius Guillelmus de Hausi Amandus de Proui Gerulfus prepositus comitis de Haspera de hominibus ecclesię Galterus Atrebatensis- Alardus de Croisillies Wichardus de Yruileir Eustachius de Longouado Bernardus de Gauerella Iohannes de Bailuez Guillelmus de Foro Simon maior de Haspera Henricus uitulus Sauualo iunior. Actum anno uerbi incarnati M° C° LXX° VI° comite Hainonensi Balduino et abbate sancti Vedasti donno Martino.
Source FOSSIER R. 1974
EDITIONS ET TRAVAUX
Edition(s)
FOSSIER R.. Chartes de coutume en Picardie (XIe - XIIIe siècle) (Collection de Documents inédits sur l'Histoire de France, Série in 8°, 10), Paris, 1974., n.24, p.166-171, LIEN LIEN
CHARTAE GALLIAE. Base de données de chartes médiévales, Ressource électronique, F10597, LIEN LIEN
Travaux DE SAINT-GENOIS J.. Monuments anciens, essentiellement utiles à la France, aux provinces de Hainaut, Flandre, Brabant, Namur... et autres pays limitrophes de l'Empire: recueillis par le Cte Joseph de Saint-Genois, [s.l.], 1782-1804., I,1, p.479, LIEN LIEN LIEN
GODEFROY D.-J.. Inventaire chronologique et detaillé des chartes de la chambre des comptes a Lille, s.l., s.d., n.109, p.49-50,
DE SAINT-GENOIS J.. Monuments anciens, essentiellement utiles à la France, aux provinces de Hainaut, Flandre, Brabant, Namur... et autres pays limitrophes de l'Empire: recueillis par le Cte Joseph de Saint-Genois, [s.l.], 1782-1804., I,1, p.323, LIEN LIEN LIEN
DEMAY G.. Inventaire des sceaux de l'Artois et de la Picardie: recueillis dans les dépôts d'archives, musées et collections particulières des départements du Pas-de-Calais, de l'Oise, de la Somme et de l'Aisne, avec un catalogue des pierres gravées ayant servi à sceller, 2 parties en 1 vol., Paris, 1875-1877., I,1, n.60, p.10, LIEN LIEN LIEN
WAUTERS A.. Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l'histoire de la Belgique (Publications de la Commission royale d'Histoire, Series I in 4), 16 vol., Bruxelles, 1866-1971., 2, p.563, LIEN LIEN

 

Collaborateur: Philippe Demonty