DiBe ID | 10962 |
ACTEURS |
Auteur(s)
(= auteur de l'acte écrit) |
Fonction/titre:
empereur/impératrice Nom: Frédéric I Barberousse Institution/juridiction: S.Empire Romain Diocèse: Archevêché Mayence Principauté: Empire Allemand Ordre religieux: |
Disposant(s) (= auteur de l'acte juridique) |
Fonction/titre:
empereur/impératrice Nom: Frédéric I Barberousse Institution/juridiction: S.Empire Romain Diocèse: Archevêché Mayence Principauté: Empire Allemand Ordre religieux: |
Bénéficiaire(s)
(= bénéficiaire) |
Fonction/titre:
évêque Nom: Roger de Wavrin Institution/juridiction: Cambrai Diocèse: Diocèse Cambrai Principauté: Cambrai Ordre religieux: |
Fonction/titre:
ville/village/échevins/magistrat urbain Nom: Institution/juridiction: Cambrai Diocèse: Diocèse Cambrai Principauté: Cambrai Ordre religieux: |
DATATION |
Datation interprétée
(préférentielle) |
20/6/1184 (donnée par document / mentioned in document - ) |
Datation interprétée
(toutes) |
20/6/1184 (donnée par document / mentioned in document - ) Qualification érudite: - |
Date dans la charte
|
20/6/1184 |
Date de lieu (dans le texte) |
apud Geilenhusen |
Date de lieu (normalisée) |
Gelnhausen (DEUTSCHLAND, Hessen, Darmstadt)
Diocèse: Archevêché Mayence Principauté: Empire Allemand |
RESUME ET DESCRIPTION |
Résumé | pour mettre fin aux longs différends qui opposaient l'évêque et les bourgeois de Cambrai , accorde une loi criminelle à la ville de Cambrai |
Description
|
Langue:
latin Véracité: document non suspecté Tradition de l'acte: copie (source diplomatique) Nature diplomatique: diplôme Vidimus/Vidimé 1 |
TEXTE DU DOCUMENT |
-Chrismon- In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Fridericus diuina fauente clementia Romanorum imperator augustus. Equitas imperatorie maiestatis et eius deliberatis principum consiliis librata discretio hanc in rebus dubiis suaque difficultate grauibus debet habere patientiam, ne dissona causarum et casuum uarietas generet principi fastidium nec dispendiosa temporis consumptio iudicem cogat properatam ferre sententiam. Decet enim imperatorem in audiendis allegationibus sapientem accomodare diligentiam et in promulgatione sententie, qua omnis controuersia iusto fine clauditur, prudentem sollertiam adhibere. Nichilominus quoque serenitatem imperialis clementie decet, ut hinc inde temperata transactione consensu partium et arbitratu boni uiri discordes consonare faciat et inter corda plus odiis quam amicitie studiis inclinata ueram pacem firmamque concordiam restituat. Eapropter cognoscat fidelium imperii tam presens etas quam successum posteritas, quod cum dilectus princeps noster Rogerus episcopus Cameracensis et fideles nostri ciues Cameracenses pro regimine et consuetudinibus ac iure ciuitatis sue diu grauiterque dissentirent et nos debitam operam ad honestam compositionem dederimus, tandem diuine nutu misericordie, a quo omne datum optimum, fugatis a cordibus utriusque partis simultatibus et litibus controuersie per concordiam partium in manum nostram positis has eis consuetudines pro legibus et regimine bonoque statu ciuitatis auctoritate nostra per consilium principum et prudentum nostrorum indulsimus, quas ab eis in perpetuum fideliter obseruari imperatorie maiestatis uirtute iubemus. Si quis infra ciuitatem hominem occiderit, si deprehensus et conuictus fuerit, mori debet. Si subterfugerit domus eius diruetur et bona sua mobilia et area domus publicabuntur, quorum medietas episcopo, altera uero medietas munitioni ciuitatis assignabitur. Si quis aliquem membro mutilauerit, membrum pro membro perdet et si fugerit, domus eius diruetur et a ciuitate banniatur. Si quis hominem cultello uulnerauerit, reus mortis deputabitur. Si quis infra ciuitatem armis molutis hominem uulnerauerit et percussor deprehensus et testibus conuictus fuerit, uulnerato C solidos componat, episcopo L, ad muniendum ciuitatem L, et si habet domum, diruatur. Si infra ciuitatem aliquis conuitiatus alicui fuerit preter clerum, XX-ti solidos dabit iniuriam passo, XX-ti episcopo et ciuitati. De familia uero clericorum, que uictu eorum pascitur, hoc statuimus, ut infra XV-cim dies in omni causa pecuniaria episcopus et clerus habeant iusticiare familiam suam, transactis uero XV-cim diebus, si iusticiam non fecerint, burgenses habebunt iusticiare eam. Si quis infra bannileugam hominem occiderit, deprehensus et conuictus X-cem libras persoluet episcopo et iuratis et domus eius diruetur. Qui infra bannileugam hominem mutilauerit, X-cem libras componet, quarum medietas uulnerato, altera medietas episcopo et ciuitati persoluetur et domus eius diruetur. Qui uero preter hos duos modos infra bannileugam forisfecerit, tenebitur ad medietatem pene uel compositionis statute pro forisfacto in ciuitate. In duello conuictus capite plectatur et obsides eius X libras persoluent, medietatem uictori et aliam medietatem episcopo et iuratis. Si post iudicatum duellum concordauerint, X-cem libras persoluent. Constituimus pacem omni mercatori ad mercatum uenienti exceptis hiis, qui aut pecunie commodate aut prede facte in ciues possunt argui. Quodsi quis aliquem in ueniendo aut redeundo perturbauerit, si spoliauerit eum aut captiuauerit, conuictus reddet capitale, cui dampnum intulit, cum emendatione X librarum, C-tum solidos iniuriato, C-tum solidos episcopo et ciuitati. Preter hec decernimus, ut nullus pro uadimonio, quod episcopo dederit, aut pro iusticia, quam in presentia eius fecerit, per iuratos pacis impediatur. Itemque nullus pro aliquo iure, quod iuratis pacis fecerit ad eos pertinente, a iudice episcopi grauabitur. Si quis autem de hiis, qui de pace sunt, debitorem suum conuenerit uel aliquem forinsecum pro aliquo negotio ad iudicem trahere uoluerit et ille rebellis conuitio eum dehonestauerit, si duos de pace testes contumelia prouocatus habuerit, quicquid ei interim suas uindicando iniurias et obprobria fecerit, penes iudicem reus non erit. Quodsi quis ciuium aliquem in ciuitate, super quem querelam habet, apprehendere et tenere uolens quemlibet de pace secum in auxilio uocauerit et ille commonitus ire noluerit, si duobus testibus super hoc conuictus fuerit, tantundem ei persoluet, cui opem ferre negauit, quantum uocator probare poterit se per eum amisisse. Item iurati pacis iusticiam facient de forisfactis quorumlibet hominum exceptis clericis et iusticiare debent milites, liberos homines et eorum mobilia et familiam. Si quis cuiuscunque sexus ad tantam paupertatem deuenerit, quod non habeat, unde se sustentare possit, si testimonio uicinorum suorum ad iuratos in domo pacis uenerit et hanc paupertatem suam eis ostenderit, cognita ueritate poterit hereditatem suam uendere auctoritate et testimonio iuratorum. De hereditatibus uero et mobilibus burgensium et rusticorum iusticiabit episcopus per se uel per ministrum suum, et si minister eius neglexerit facere iusticiam et commonitus per duos iuratos pacis facere iusticiam supersederit, iurati pacis iusticiabunt. De quacumque re ad iuratos pacis clamor processerit, de qua iusticiare habeant, prout poterunt, iusticiam facient omni petenti. De omnibus maleficiis extra bannileugam burgensibus irrogatis licebit burgensibus in continenti suas persequi iniurias, si poterunt. Si in continenti non poterunt, ab episcopo satisfactionem requirant. Si episcopus non poterit per se, iuuabit eos de illata iniuria uindictam obtinere. Si quis aliquod eorum commissorum fecerit, quod pecuniaria pena debeat multari, et conuictus precium statutum soluere noluerit uel nequiuerit, ponetur XV-cim diebus in custodia episcopi, quibus transactis mittetur in angariam, que pilloris dicitur, postea de ciuitate expelletur nec ultra in illam redire poterit nisi permissione illius, quem iniuriando offendit et consensu episcopi et iuratorum pacis. Statuimus insuper, quod nulli de ciuitate alicui patriam impugnanti seruire licet. Quodsi forte huiusmodi seruire ceperit, priusquam ille, cui seruit, guerram contra ciuitatem mouere ceperit, seruicium illud ceptum consummabit, ita tamen, quod conductu suo dampnum ciuibus non inferet, sed et si rapina alicubi de substantia ciuium facta fuerit, ubi sub domino suo militet, si quicquam ei inde offertur, nulla calliditate quasi ne reddat accipere recusabit, sed ea conditione, quod reuersus in ciuitatem reddet ei, cui ablatum est, quantum in partem suam prouenerit. Quod si amplius exigitur, iuramento se expurgabit, quod nec conductum ibi fecerit nec plus habuerit. Sex uiri iurati in domo pacis possunt constitui, qui possunt testimonium portare cum aliquo scabinorum in eis causis, in quibus solent cum eis testificari. Item si prepositus conuentum ad sonum campane indixerit sub pena Uque solidorum pro quacumque necessitate, qui non uenerit, Uque solidos componat, episcopo medietatem et aliam medietatem ciuitati. Preterea quocumque motio agatur, firmissimam pacem cunctos in procedendo pariter et redeundo statuimus habere, quam si quis quolibet modo infregerit, eandem legem subire compelletur. quam infra ciuitatem pacem uiolantibus constituimus. Ab hac tamen lege excipimus iudices et iuratos, qui homines habent conducere. Item si homicida ciuitatem intrauerit, persona eius in ciuitate salua erit, nisi quantum iusticia dictauerit. Quicumque uero de ciuitate bestias suas per predationem amiserit et raptorem earum in ciuitate uiderit, ad iudicem ipsum adducet cumque ante iudicem assistent, si predo, quod exigitur, negauerit, ad pugnam, quam campum dicunt, uel ipse ciuis, si uoluerit, uel aliquis ex sua parte illum uocabit oportebitque uocatum aut se ipsum defendere aut ablatum reddere. Quodsi negantem uocare noluerit, sed per usitata legis iura sua repetat, necesse erit ei, qui impeditur, aut se sacramento expurgare aut capitale reddere. Quotiens autem testes producentur, qui testimonium perhibituri sunt, de quocunque facta iniuria oportebit eos prius iurare, quod uerum dicent, secundum quod uiderint et audierint. Item si quis in furto deprehensus fuerit, per sententiam iuratorum iudicabitur, et si in deprehensione illa ille, cui facta est iniuria, huiusmodi Iatronem uerberauerit, nullius legis ob hoc reus deputabitur, et si uerberatori in ultione lesionem intulerit, nouerit in se iuratorum pacis inimicitias redundare. Item qui forisfecerit, quod domus sua obruatur, per iudicium iuratorum iurati eam obruent. Item nullus omnino bannus in ciuitate fiet nisi per episcopum. Item quicumque reus uel forisfactor ciuitatem intrauerit, saluus erit et ciuitas eum retinere debet, quamdiu paratus est stare iusticie secundum legem ciuitatis. Per manum iusticiarii episcopi uel per nuntium eius satisfactione forisfactionum colligentur. Si uero iusticiarius requisitus a duobus iuratis nec uenire uoluerit nec nuntium mittere, iurati eas colligent et indiuisas seruabunt usque ad presentiam ipsius iusticiarii uel nuntii sui. Adicimus insuper, quod si episcopus dedecus extra bannileugam ciuitati irrogatum non emendauerit, postquam fuerit ei a iuratis ostensum, liceat ciuibus illud persequi et uindicare quandocunque potuerint. Ut autem hec maiestatis nostre statuta rata maneant et in euum firmiori robore conualescant, presentem paginam inde conscribi iussimus et sigilli nostri munimine signari statuentes et imperiali auctoritate sanctientes, ut nulla omnino persona humilis uel alta, secularis uel ecclesiastica., nullus princeps, nulla potestas nullumue commune hanc nostre constitutionis auctoritatem audeat attemptare nec ausu temerario infringere. Quod qui fecerit, maiestatis reus C-tum libras auri puri pro pena componat, dimidium fisco imperialis camere et reliquam partem iniuriam patientibus. Huius rei testes sunt: Conradus Maguntinus archiepiscopus, Hermannus Monasteriensis episcopus, Rogerus Cameracensis episcopus, Roudulfus prothonotarius curie, Iohannes prepositus sancti Germani Spirensis, Hugo decanus maioris ecclesie Cameracensis, Walcherus eiusdem ecclesie canonicus, Fridericus dux Sueuie, Lodowicus Iantgrauius Thoringie, Heinricus comes de Diehse, Albertus comes de Euerstein, Bobpo comes de Wertheim, Heinricus comes de Seine, Gerhardus comes de Lone, Wernherus de Bonlant, Willelmus aduocatus Aquensis, Iohannes Tassun, Iohannes Gerlant, Balduinus Caluus, Michahel Plantefuil, Iohannes Pilepois. Signum domini Friderici Romanorum -Monogramma- imperatoris inuictissimi. Ego Gotefridus imperialis aule cancellarius uice Conradi Maguntini archiepiscopi et Germanie archicancellarii recognoui. Acta sunt hec anno dominice incarnationis M°C°LXXX°IIII°, indictione II-a, regnante domino Friderico glorioso Romanorum imperatore augusto, anno regni eius XXX°III°, imperii uero XXXI; datum apud Geilenhusen XII° kalendas iulii; feliciter amen. | |
Source | APPELT H. 1975 |
TRADITION |
EDITIONS ET TRAVAUX |
Edition(s)
|
APPELT H.. Die Urkunden Friedrichs I. (Monumenta Germaniae Historica. Die Urkunden der deutschen Könige und Kaiser, X), 5 vol., Hannover, 1975-1990., 4, n.858, p.92-95, LIEN LIEN |
MUTTE H.D.. Mémoire pour l’archevêque de Cambrai contre les prévots et échevins. Pièces justificatives, Cambrai, 1772., n.16, p.24-27, LIEN LIEN | |
Travaux | APPELT H.. Die Urkunden Friedrichs I. (Monumenta Germaniae Historica. Die Urkunden der deutschen Könige und Kaiser, X), 5 vol., Hannover, 1975-1990., 4, p.92, LIEN LIEN |
WAUTERS A.. Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l'histoire de la Belgique (Publications de la Commission royale d'Histoire, Series I in 4), 16 vol., Bruxelles, 1866-1971., 2, p.634, LIEN LIEN | |
PIETRESSON DE SAINT-AUBIN P.. Répertoire numérique. Série G. Tome II. Fascicule 1. Clergé régulier. 3 G à 5 G (Archives départementales du Nord), Lille, 1968., col.1, p.3, LIEN | |
PIETRESSON DE SAINT-AUBIN P.. Répertoire numérique. Série G. Tome II. Fascicule 1. Clergé régulier. 3 G à 5 G (Archives départementales du Nord), Lille, 1968., col.1, p.141, LIEN | |
PIETRESSON DE SAINT-AUBIN P.. Répertoire numérique. Série G. Tome II. Fascicule 1. Clergé régulier. 3 G à 5 G (Archives départementales du Nord), Lille, 1968., col.1, p.148, LIEN | |
BOEHMER J.F.-OPLL F.. Regesta Imperii IV. Lothar III. und ältere Staufer 1125-1197. 2. Abt.: Die Regesten des Kaiserreichs unter Friedrich I. 1152 (1122) - 1190. 4. Lief.: 1181-1190, Wien-Köln-Weimar, 2011., n.2768, p.81-82, LIEN | |
AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN UND DER LITERATUR - MAINZ. Regesta imperii - RI Online, Ressource éléctronique, RI IV,2,4 n.2768, LIEN LIEN |